Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

a stimulant

  • 1 stimulo

    stimulo, āvi, ātum, āre (stimulus), I) mit dem Stachel stechen, stacheln, turbatos currus (= equos), antreiben, lenken, Lucan.: equos vehementer calcaribus, Val. Max.: quadriiugos atro flagello, Sil. – II) übtr.: 1) martern, quälen, beunruhigen, larvae stimulant virum, Plaut.: te conscientiae stimulant maleficiorum, Cic. (u. so nec te conscientia stimulat, Apul.: stimulante conscientiā, Curt.): qui (scrupulus) dies noctesque stimulat ac pungit, Cic.: me nunc et congressus huius stimulat, Cic.: consulem cura de minore filio stimulabat, Liv. – 2) anspornen, anstacheln, anreizen, anregen, zusetzen, a) m. Acc.: alqm incitare et stimulare, Liv.: alqm stimulare et accendere (Ggstz. reconciliare et componere), Plin. ep.: animos (v. einer Begierde), Liv.: animum (v. Ruhmbegierde), Liv.: paelicis iram, Ov.: quod ne fames quidem, quae mutas accenderet bestias, curam eorum stimulare posset, Liv. – sucus stimulat sitim, Plin.: venerem stimulari hoc cibo certum est, Plin. – b) m. ad od. in u. Akk.: istorum caritate ad huius salutem defendendam maxime stimulari atque excitari, Cic.: cupido imperii duos cognatos populos ad arma stimulat, Liv.: iniuriae dolor in Tarquinium ipsum magis quam in Servium eos stimulabat, Liv.: et Flamininus relatione rerum gestarum recentissime suos stimulabat in proelium, Iustin.: extremā desperatione ad iram saepius quam in formidinem stimulabantur (wurden getrieben), Tac. – c) mit ut u. Konj.: vetus nostra simultas stimulabat me, ut caverem, Cic. ep. 3, 12, 4. – d) mit ne u. Konj.: eodem metu stimulante, ne regis exspectationem moraretur, Curt. 7, 7 (31), 26: u. so Tac. dial. 37. – e) poet. m. folg. Infin., Verg. Aen. 4, 576. Colum. 2, 2, 26. Lucan. 6, 423. Sil. 12, 504. Augustin. conf. 6, 8 extr.

    lateinisch-deutsches > stimulo

  • 2 aculeus

    ăcŭlĕus, i, m. [st2]1 [-] aiguillon, dard, pointe (d'un trait). [st2]2 [-] au fig.: aiguillon, stimulant, piquant. [st2]3 [-] raisonnement pointilleux, subtilité, argutie.    - apis aculeus: dard de l'abeille.    - carduorum aculei: les piquants des chardons.    - meum pectus pungit aculeus, Plaut. Trin. 4, 2, 158: un souci poignant me tourmente.    - noli aculeos orationis meae excussos arbitrari, Cic.: ne crois pas que mon éloquence soit désarmée.    - fuerunt nonnulli aculei in Caesarem, Cic. (fig.): il y eut quelques traits lancés contre César.    - aculei (au plur.): finesses, subtilités.    - ut istos aculeos relinquamus, Cic.: pour en finir avec ces raisonnements pointilleux.
    * * *
    ăcŭlĕus, i, m. [st2]1 [-] aiguillon, dard, pointe (d'un trait). [st2]2 [-] au fig.: aiguillon, stimulant, piquant. [st2]3 [-] raisonnement pointilleux, subtilité, argutie.    - apis aculeus: dard de l'abeille.    - carduorum aculei: les piquants des chardons.    - meum pectus pungit aculeus, Plaut. Trin. 4, 2, 158: un souci poignant me tourmente.    - noli aculeos orationis meae excussos arbitrari, Cic.: ne crois pas que mon éloquence soit désarmée.    - fuerunt nonnulli aculei in Caesarem, Cic. (fig.): il y eut quelques traits lancés contre César.    - aculei (au plur.): finesses, subtilités.    - ut istos aculeos relinquamus, Cic.: pour en finir avec ces raisonnements pointilleux.
    * * *
        Aculeus, aculei. Cic. Aguillon de mousches à miel, ou autres.
    \
        Apis aculeum sine clamore ferre non possumus. Cic. Nous ne povons souffrir ou endurer l'aguillon ou poincture d'une mousche à miel sans crier.
    \
        Nepas aculeis vti videmus, Cic. Nous voyons que les scorpions usent et s'aident de leurs aguillons.
    \
        Aculeus etiam dicitur quasi spina in foliis aut semine quarundam plantarum. Plin. Le picquant d'une fueille, comme de houx, et d'aucunes semences.
    \
        Aculeus sagittae. Liuius. La poincte du fer d'une fleiche.
    \
        Aculeus, per translationem. Plautus, - iam dudum meumille Pectus pungit aculeus, quid illi negotii fuerit ante aedes meas. Je suis en peine et soulci que c'est qu'il avoit à faire devant ma maison.
    \
        Aculeus et maledictum. Cic. Lardon, Brocard, Parolle picquante.
    \
        Contumeliarum aculei. Cic. Lardons injurieux.
    \
        Fuerunt aculei in eum. Cic. On le picqua fort, Il fut taxé.
    \
        Aculeus orationis. Cic. La poincte et vehemence.
    \
        Aculei seueritatis. Cic. Poincte de rigueur, Grande severite.
    \
        Aculeus disputandi. Cic. Sophisteries, Subtilitez sophistiquees.
    \
        Solicitudinum domesticarum aculei. Cic. Les ennuys et soulcis de nos affaires qui nous poignent et picquent.
    \
        Dimittere aculeum. Cic. Laisser l'aguillon dedens la playe.
    \
        Emittere aculeos seueritatis in aliquem. Cic. User de rigueur envers aucun, Le traicter à la rigueur.
    \
        Euellere aculeum seueritatis. Ci. Addoulcir la severité et rigueur.
    \
        Aculeos corpori extrahere. Plin. Tirer hors du corps.
    \
        Relinquere aculeos in animis audientium. Cic. Les esmouvoir, Ficher bien avant une chose en l'esprit des auditeurs, Leur laisser un souvenir.

    Dictionarium latinogallicum > aculeus

  • 3 calcar

    calcar, calcaris, n. (abl. sing. calcari) [st2]1 [-] éperon, ergot de coq. [st2]2 [-] stimulant, aiguillon.    - subdere calcaria equo: donner de l’éperon à un cheval, éperonner un cheval.    - calcaribus uti in aliquo: stimuler qqn.    - alter frenis eget, alter calcaribus, Cic. Att. 6, 1: l'un a besoin d'être freiné et l'autre d'être aiguillonné.    - calcar alicui adhibere (admovere): aiguillonner qqn, exciter qqn.    - addere calcaria sponte currenti, Plin. Ep. 1, 8, 1: éperonner qqn qui est plein de bonne volonté.
    * * *
    calcar, calcaris, n. (abl. sing. calcari) [st2]1 [-] éperon, ergot de coq. [st2]2 [-] stimulant, aiguillon.    - subdere calcaria equo: donner de l’éperon à un cheval, éperonner un cheval.    - calcaribus uti in aliquo: stimuler qqn.    - alter frenis eget, alter calcaribus, Cic. Att. 6, 1: l'un a besoin d'être freiné et l'autre d'être aiguillonné.    - calcar alicui adhibere (admovere): aiguillonner qqn, exciter qqn.    - addere calcaria sponte currenti, Plin. Ep. 1, 8, 1: éperonner qqn qui est plein de bonne volonté.
    * * *
        Calcar, calcaris, pen. prod. n. g. Plaut. Un esperon.
    \
        Calcar currenti addere. Horat. Picquer le cheval qui va plus viste qu'on ne veult, Haster celuy qui ne va que trop.
    \
        Adhibere calcaria equo. Cic. Picquer des esperons, Esperonner un cheval.
    \
        Admouere calcar. Cic. Donner de l'esperon.
    \
        Concitare calcaribus equum. Liu. Picquer, Donner des esperons.
    \
        Subdere calcaria equo. Ouid. Luy donner des esperons, Brocher un cheval des esperons.

    Dictionarium latinogallicum > calcar

  • 4 conscientia

    conscĭentĭa, ae, f. [st1]1 [-] connaissance en commun, connaissance partagée, confidence, complicité, connivence.    - gén. subj. hominum conscientia remota, Cic. Fin. 2, 28: toute possibilité pour le monde d'avoir une connaissance de la chose étant écartée (= sans que le monde puisse en prendre connaissance).    - consilia seducta a plurium conscientia, Liv, 2, 54, 7: des assemblées qui ne sont dans la confidence que d'un petit nombre.    - liberti unius conscientia utebatur, Tac. An. 6, 21: il n'admettait qu'un seul affranchi dans la confidence.    - est tibi Augustae conscientia, Tac. An. 2, 77: tu as la connivence d'Augusta.    - gén. obj. in conscientiam facinoris pauci adsciti, Tac. H. 1, 25: un petit nombre seulement furent mis dans la confidence du crime.    - consilia conscientiaeque ejus modi facinorum, Cic. Clu. 56: les instigations et la complicité dans de tels forfaits.    - propter conscientiam mei sceleris, Cic. Clu. 81: pour complicité dans mon crime, pour avoir été d'intelligence avec moi dans le crime. [st1]2 [-] claire connaissance qu'on a au fond de soi-même, sentiment intime.    - mea conscientia copiarum nostrarum, Cic. Q. 2, 14, 2: le sentiment que j'ai de nos ressources.    - conscientia virium et nostrarum et suarum, Liv. 8, 4, 10: la claire conscience qu'ils ont de nos forces comme des leurs.    - conscientia quid abesset virium, Liv. 3, 60, 6: sentant bien l'infériorité de leurs forces.    - inerat conscientia derisui fuisse nuper falsum e Germania triumphum, Tac. Agr. 39: il le savait bien: son faux triomphe au sortir de sa récente campagne de Germanie venait de le ridiculiser.    - conscientia victoriae, Tac. Agr. 27: le sentiment de la victoire.    - praecipitis ut nostram stabilem conscientiam contemnamus, aliorum errantem opinionem aucupemur, Cic. Fin. 2, 71: vous nous engagez à mépriser l'assurance que nous donne notre sentiment intime pour rechercher l'opinion flottante d'autrui.    - salvā conscientiā, Sen. Ep. 117, 1: sans sacrifier mon sentiment intime (mes convictions). [st1]3 [-] sens moral sentiment intime de qqch, claire connaissance intérieure.    - conscientia bene actae vitae, Cic. CM. 9: la conscience d'avoir bien rempli sa vie.    - fretus conscientia officii mei, Cic. Fam. 3, 7, 6: fort du sentiment que j'ai d'avoir rempli mes devoirs.    - conscientia optimae mentis, Cic. Br. 250: le sentiment d'avoir eu d'excellentes intentions.    - mediocrium delictorum conscientia, Cic. Mil. 64: la conscience d'avoir commis de légères peccadilles.    - cum conscientia scelerum tuorum agnoscas... Cic. Cat. 1, 17: du moment que, conscient de tes crimes, tu reconnais...    - satisfactionem ex nulla conscientia de culpa proponere, Sall. C. 35, 2: présenter une justification tirée du fait de n'avoir pas conscience d'une faute (d'un sentiment de son innocence). [st1]4 [-] for intérieur, témoignage de la conscience, conscience (bonne ou mauvaise); remords.    - conscientia animi, Cic. Fin. 2, 54; Caes. BC. 3, 60, 2: témoignage de la conscience, voix de la conscience.    - recta conscientia, Cic. Att. 13, 20, 4: bonne conscience.    - bona conscientia, Sen. Ep. 43, 5: bonne conscience.    - mala conscientia, Sall. J. 8: mauvaise conscience.    - abs. conscientia: bonne conscience.    - nihil me praeter conscientiam meam delectavit, Cic. Att.: rien ne m'a fait plaisir à part la conscience d'avoir bien agi.    - cf. Mil. 61; 83; Clu. 159; Tusc. 2, 64.    - conscientia mille testes, Quint. 5, 11, 41: conscience vaut mille témoins.    - salvā bonā conscientiā, Sen. Nat. 4, pr. 15: en conservant la conscience pure.    - mea mihi conscientia pluris est quam omnium sermo, Cic. Att. 12, 28, 2: ma conscience me parle davantage que tous les discours.    - abs. conscientia: mauvaise conscience.    - angor conscientiae, Cic. Leg. 1, 40: les tourments qu'inflige la conscience.    - an te conscientia timidum faciebat? Cic. Verr. 5, 74: ou bien ta conscience te rendait-elle craintif?    - cf. Cat. 2, 13; 3, 10; Leg. 2, 43, etc.    - ex conscientia diffidens, Sall. J. 32, 5: défiant par suite de la conscience qu'il a de ses crimes.    - ne quis modestiam in conscientiam duceret, Sall. J. 85, 26: pour empêcher qu'on n'interprétât ma réserve comme la conscience de mon indignité.    - animi conscientiā excruciari, Cic. Fin. 2, 53: être tourmenté par le remords.    - maleficii conscientiā perterritus, Cic. Clu. 38: effrayé par le remords de son crime.    - te conscientiae stimulant maleficiorum tuorum, Cic. Par. 18: les remords de tes crimes t'aiguillonnent.    - cf. Cic. Amer. 67.    - conscientiā morderi, Cic. Tusc. 4, 45: souffrir des remords de conscience.    - cf. Cic. Off. 3, 85; Sall. C. 15, 4.    - ex conscientia ne... Tac. Agr. 42: par scrupule, de crainte que...
    * * *
    conscĭentĭa, ae, f. [st1]1 [-] connaissance en commun, connaissance partagée, confidence, complicité, connivence.    - gén. subj. hominum conscientia remota, Cic. Fin. 2, 28: toute possibilité pour le monde d'avoir une connaissance de la chose étant écartée (= sans que le monde puisse en prendre connaissance).    - consilia seducta a plurium conscientia, Liv, 2, 54, 7: des assemblées qui ne sont dans la confidence que d'un petit nombre.    - liberti unius conscientia utebatur, Tac. An. 6, 21: il n'admettait qu'un seul affranchi dans la confidence.    - est tibi Augustae conscientia, Tac. An. 2, 77: tu as la connivence d'Augusta.    - gén. obj. in conscientiam facinoris pauci adsciti, Tac. H. 1, 25: un petit nombre seulement furent mis dans la confidence du crime.    - consilia conscientiaeque ejus modi facinorum, Cic. Clu. 56: les instigations et la complicité dans de tels forfaits.    - propter conscientiam mei sceleris, Cic. Clu. 81: pour complicité dans mon crime, pour avoir été d'intelligence avec moi dans le crime. [st1]2 [-] claire connaissance qu'on a au fond de soi-même, sentiment intime.    - mea conscientia copiarum nostrarum, Cic. Q. 2, 14, 2: le sentiment que j'ai de nos ressources.    - conscientia virium et nostrarum et suarum, Liv. 8, 4, 10: la claire conscience qu'ils ont de nos forces comme des leurs.    - conscientia quid abesset virium, Liv. 3, 60, 6: sentant bien l'infériorité de leurs forces.    - inerat conscientia derisui fuisse nuper falsum e Germania triumphum, Tac. Agr. 39: il le savait bien: son faux triomphe au sortir de sa récente campagne de Germanie venait de le ridiculiser.    - conscientia victoriae, Tac. Agr. 27: le sentiment de la victoire.    - praecipitis ut nostram stabilem conscientiam contemnamus, aliorum errantem opinionem aucupemur, Cic. Fin. 2, 71: vous nous engagez à mépriser l'assurance que nous donne notre sentiment intime pour rechercher l'opinion flottante d'autrui.    - salvā conscientiā, Sen. Ep. 117, 1: sans sacrifier mon sentiment intime (mes convictions). [st1]3 [-] sens moral sentiment intime de qqch, claire connaissance intérieure.    - conscientia bene actae vitae, Cic. CM. 9: la conscience d'avoir bien rempli sa vie.    - fretus conscientia officii mei, Cic. Fam. 3, 7, 6: fort du sentiment que j'ai d'avoir rempli mes devoirs.    - conscientia optimae mentis, Cic. Br. 250: le sentiment d'avoir eu d'excellentes intentions.    - mediocrium delictorum conscientia, Cic. Mil. 64: la conscience d'avoir commis de légères peccadilles.    - cum conscientia scelerum tuorum agnoscas... Cic. Cat. 1, 17: du moment que, conscient de tes crimes, tu reconnais...    - satisfactionem ex nulla conscientia de culpa proponere, Sall. C. 35, 2: présenter une justification tirée du fait de n'avoir pas conscience d'une faute (d'un sentiment de son innocence). [st1]4 [-] for intérieur, témoignage de la conscience, conscience (bonne ou mauvaise); remords.    - conscientia animi, Cic. Fin. 2, 54; Caes. BC. 3, 60, 2: témoignage de la conscience, voix de la conscience.    - recta conscientia, Cic. Att. 13, 20, 4: bonne conscience.    - bona conscientia, Sen. Ep. 43, 5: bonne conscience.    - mala conscientia, Sall. J. 8: mauvaise conscience.    - abs. conscientia: bonne conscience.    - nihil me praeter conscientiam meam delectavit, Cic. Att.: rien ne m'a fait plaisir à part la conscience d'avoir bien agi.    - cf. Mil. 61; 83; Clu. 159; Tusc. 2, 64.    - conscientia mille testes, Quint. 5, 11, 41: conscience vaut mille témoins.    - salvā bonā conscientiā, Sen. Nat. 4, pr. 15: en conservant la conscience pure.    - mea mihi conscientia pluris est quam omnium sermo, Cic. Att. 12, 28, 2: ma conscience me parle davantage que tous les discours.    - abs. conscientia: mauvaise conscience.    - angor conscientiae, Cic. Leg. 1, 40: les tourments qu'inflige la conscience.    - an te conscientia timidum faciebat? Cic. Verr. 5, 74: ou bien ta conscience te rendait-elle craintif?    - cf. Cat. 2, 13; 3, 10; Leg. 2, 43, etc.    - ex conscientia diffidens, Sall. J. 32, 5: défiant par suite de la conscience qu'il a de ses crimes.    - ne quis modestiam in conscientiam duceret, Sall. J. 85, 26: pour empêcher qu'on n'interprétât ma réserve comme la conscience de mon indignité.    - animi conscientiā excruciari, Cic. Fin. 2, 53: être tourmenté par le remords.    - maleficii conscientiā perterritus, Cic. Clu. 38: effrayé par le remords de son crime.    - te conscientiae stimulant maleficiorum tuorum, Cic. Par. 18: les remords de tes crimes t'aiguillonnent.    - cf. Cic. Amer. 67.    - conscientiā morderi, Cic. Tusc. 4, 45: souffrir des remords de conscience.    - cf. Cic. Off. 3, 85; Sall. C. 15, 4.    - ex conscientia ne... Tac. Agr. 42: par scrupule, de crainte que...
    * * *
        Conscientia, huius conscientiae, a nomine Conscius. Cic. Le tesmoignage que son esprit et conscience porte à un chascun.
    \
        Conscientia bene actae vitae, et recordatio benefactorum. Cic. Tesmoignage en son esprit d'avoir bien vescu.
    \
        Quenque suae malae cogitationes conscientiaeque animi terrent. Cic. La conscience et le tesmoignage ou recordation qu'il ha en son esprit d'avoir mal faict, Le remors.
    \
        Conscientia sceleris, auaritiaeque suae. Cic. Remors.
    \
        Contagio conscientiae. Cic. Ad quos conscientiae contagio pertinebit. Ceulx qui en scauront quelque chose.
    \
        Conscientiae fide non commoueri. Cic. Estre seur de sa conscience.
    \
        A recta conscientia transuersum vnguem non oportet discedere. Cic. Il ne fault faire chose qui soit, laquelle estant faicte, nostre esprit nous tesmoigne d'avoir mal faict.
    \
        Exonerare conscientiam suam. Curtius. Descharger sa conscience.
    \
        Conscientiam habere conditionis suae. Plin. iunior. Avoir congnoissance de sa condition, Bien scavoir et entendre qu'elle est nostre condition.
    \
        Impeditur et opprimitur mens conscientia. Cic. Quand l'esprit n'est point à delivre, ne en repos, au moyen du remors et recordation qu'il ha de ses maulx.
    \
        Implorare conscientiam aliquorum. Cic. Les appeler en tesmoignage.
    \
        Hominum conscientia remota. Cic. Sans le sceu des hommes, Le tesmoignage des hommes arriere, Quand il n'y a nul qui scache ce que nous faisons.
    \
        Simulata conscientia adeant. Tacit. Faignans en scavoir quelque chose.
    \
        Mea mihi conscientia pluris est, quam omnium sermo. Cic. J'estime plus le tesmoignage de ma conscience que le parler de tous les hommes.
    \
        In conscientiam assumere aliquem. Tacitus. Luy descouvrir nostre entreprinse.
    \
        Ob conscientiam stupri accipere aliquid. Marcellus. Prendre argent pour avoir esté macquereau.

    Dictionarium latinogallicum > conscientia

  • 5 ignitabulum

    ignītābŭlum, i, n. [st2]1 [-] brasier. [st2]2 [-] foyer, stimulant.
    * * *
    ignītābŭlum, i, n. [st2]1 [-] brasier. [st2]2 [-] foyer, stimulant.
    * * *
        Ignitabulum, pen. corr. ignis receptaculum. Fest. Reschaud, Chauffette, Bassinoire de lict.

    Dictionarium latinogallicum > ignitabulum

  • 6 incitamentum

    incitamentum, i, n. aiguillon, stimulant, encouragement.
    * * *
    incitamentum, i, n. aiguillon, stimulant, encouragement.
    * * *
        Incitamentum, huius incitamenti. Plin. iunior. Incitation, Esperon, Aguillon, Esmouvement.

    Dictionarium latinogallicum > incitamentum

  • 7 irritamen

    irrītāmĕn (inrītāmĕn), ĭnis, n. [st2]1 [-] ce qui irrite. [st2]2 [-] stimulant, excitant, aiguillon.
    * * *
    irrītāmĕn (inrītāmĕn), ĭnis, n. [st2]1 [-] ce qui irrite. [st2]2 [-] stimulant, excitant, aiguillon.
    * * *
        Irritamen, pen. prod. irritaminis, n. g. Ouid. Chose agaceant, irritant et incitant, Agacement, Provoquement, Stimulation, Adayement, Harselement.

    Dictionarium latinogallicum > irritamen

  • 8 irritatio

    irrītātĭo (inrītātĭo), ōnis, f. [st2]1 [-] action d'irriter. [st2]2 [-] action de stimuler, stimulant.
    * * *
    irrītātĭo (inrītātĭo), ōnis, f. [st2]1 [-] action d'irriter. [st2]2 [-] action de stimuler, stimulant.
    * * *
        Irritatio, Verbale. Liuius. Agacement, Irritation, Provocation, Stimulation, Adayement, Harselement.

    Dictionarium latinogallicum > irritatio

  • 9 sal

    sāl, sălis, m. (qqf. n.)    - [gr]gr. ἅλς, ἁλός.    - genre neutre: Varr. et Fabian. d. Charis. 106, 15 ; [fig.] Afran. d. Prisc. p. 659 ; Lucr. 4, 1162 II forme sale, is, n.: Enn. An. 378 ; Varr. d. Non. 223, 17 II dat. plur. infusis salis, Fabian. d. Charis. p. 82 P. [st1]1 [-] sel.    - Cic. Lael. 67 ; Caes. BC. 2, 37, 5.    - melior fossilis (sal) quam marinus, Varr. R. 2, 11, 6: le sel gemme est meilleur que le sel marin.    - au plur. sales: grains de sel, sel. --- Varr. R. 2, 11, 6 ; Col 7, 4, 8. [st1]2 [-] onde salée, la mer.    - Virg. En. 1, 173, etc. ; plur. Ov. M. 15, 286 ; Luc. 10, 257.    - sal Tyrrhenus, Virg.: la mer Tyrrhénienne.    - aequorei sales, Luc.: la mer. [st1]3 [-] tache [en forme de grain de sel, dans une pierre précieuse].    - Plin. 37, 83 ; plur. 37, 22. [st1]4 [-] sel, esprit piquant, finesse caustique.    - Cic. de Or. 2, 98; Nat. 2, 74 ; Off. 133 ; Br. 128, etc.    - litterae sparsae humanitatis sale, Cic. Att. 1, 13, 1: lettre empreinte d'une grâce piquante.    - sal dicendi, Cic.: sarcasme.    - delectatur sale nigro, Hor.: il aime les plaisanteries mordantes.    - au plur. sales: plaisanteries, bons mots. --- Cic. Or. 87 ; Fam. 9, 15, 2; Hor. P. 271 ; Quint. 10, 1, 117 ; 12, 10, 12.    - venenati sales, Sen.: railleries empoisonnées. [st1]5 [-] finesse d'esprit, intelligence.    - qui habet salem, Ter.: un homme d'esprit. [st1]6 [-] sel = condiment, stimulant.    - aviditatem naturali sale augere, Plin. 10, 72, 93, § 198: accroître l'avidité par un excitant naturel.
    * * *
    sāl, sălis, m. (qqf. n.)    - [gr]gr. ἅλς, ἁλός.    - genre neutre: Varr. et Fabian. d. Charis. 106, 15 ; [fig.] Afran. d. Prisc. p. 659 ; Lucr. 4, 1162 II forme sale, is, n.: Enn. An. 378 ; Varr. d. Non. 223, 17 II dat. plur. infusis salis, Fabian. d. Charis. p. 82 P. [st1]1 [-] sel.    - Cic. Lael. 67 ; Caes. BC. 2, 37, 5.    - melior fossilis (sal) quam marinus, Varr. R. 2, 11, 6: le sel gemme est meilleur que le sel marin.    - au plur. sales: grains de sel, sel. --- Varr. R. 2, 11, 6 ; Col 7, 4, 8. [st1]2 [-] onde salée, la mer.    - Virg. En. 1, 173, etc. ; plur. Ov. M. 15, 286 ; Luc. 10, 257.    - sal Tyrrhenus, Virg.: la mer Tyrrhénienne.    - aequorei sales, Luc.: la mer. [st1]3 [-] tache [en forme de grain de sel, dans une pierre précieuse].    - Plin. 37, 83 ; plur. 37, 22. [st1]4 [-] sel, esprit piquant, finesse caustique.    - Cic. de Or. 2, 98; Nat. 2, 74 ; Off. 133 ; Br. 128, etc.    - litterae sparsae humanitatis sale, Cic. Att. 1, 13, 1: lettre empreinte d'une grâce piquante.    - sal dicendi, Cic.: sarcasme.    - delectatur sale nigro, Hor.: il aime les plaisanteries mordantes.    - au plur. sales: plaisanteries, bons mots. --- Cic. Or. 87 ; Fam. 9, 15, 2; Hor. P. 271 ; Quint. 10, 1, 117 ; 12, 10, 12.    - venenati sales, Sen.: railleries empoisonnées. [st1]5 [-] finesse d'esprit, intelligence.    - qui habet salem, Ter.: un homme d'esprit. [st1]6 [-] sel = condiment, stimulant.    - aviditatem naturali sale augere, Plin. 10, 72, 93, § 198: accroître l'avidité par un excitant naturel.
    * * *
        Sal, salis, masc. et neut. gen. Sel.
    \
        Grumus salis. Plin. Un gros grain de sel.
    \
        Fusile sal. Columel. Aisé à fondre.
    \
        Sal candidus. Cato. Sel blanc.
    \
        Sal popularis. Cato. Sel commun, Gros sel.
    \
        Aspergitur tritis salibus. Columel. On le sale de sel menu, On le saulpouldre.
    \
        Tabescit sal. Cato. Le sel se fond.
    \
        Sal, pro Sapientia aliquando ponitur, et masculino tantum genere proferri consueuit. Terent. Sagesse.
    \
        Sal. Catul. Parolle joyeuse et recreative, qui fait rire les gents et aucunesfois pique, Gaberie, Farcerie, Raillerie, Rigolerie, Facetie.
    \
        Publius Scipio omnes sale facetiisque superabat. Cic. Estoit le plus facetieux homme du monde.
    \
        Nati sales intra pomoeria. Iuuenal. Mots de risee qui ont bonne grace, et ne sentent point le village, Urbanité.
    \
        Sal placidum. Virgil. La mer calme.

    Dictionarium latinogallicum > sal

  • 10 stimulatio

    stĭmŭlātĭo, ōnis, f. aiguillon, stimulant.
    * * *
    stĭmŭlātĭo, ōnis, f. aiguillon, stimulant.
    * * *
        Stimulatio, Verbale. Plinius. Aguillonnement, Stimulation, Instigation.

    Dictionarium latinogallicum > stimulatio

  • 11 stimulus

    stĭmŭlus, i, m. [st2]1 [-] aiguillon, pointe. [st2]2 [-] aiguillon, stimulant, ecitation, encouragement. [st2]3 [-] fouet (pour frapper les esclaves). [st2]4 [-] tourment, douleur, souffrance. [st2]5 [-] Plin. tige pointue, pointe. [st2]6 [-] au plur. chevaux de frise, chausse-trappe.    - stimulos doloris contemnere, Cic. Tusc. 2, 27, 66: mépriser les aiguillons de la souffrance.    - si stimulos pugnis caedis, manibus plus dolet, Plaut. Truc. 4, 2, 55: si on frappe des poings les aiguillons, ce sont les mains qui ont mal.    - stimulos admovere alicui: stimuler qqn, exciter qqn.
    * * *
    stĭmŭlus, i, m. [st2]1 [-] aiguillon, pointe. [st2]2 [-] aiguillon, stimulant, ecitation, encouragement. [st2]3 [-] fouet (pour frapper les esclaves). [st2]4 [-] tourment, douleur, souffrance. [st2]5 [-] Plin. tige pointue, pointe. [st2]6 [-] au plur. chevaux de frise, chausse-trappe.    - stimulos doloris contemnere, Cic. Tusc. 2, 27, 66: mépriser les aiguillons de la souffrance.    - si stimulos pugnis caedis, manibus plus dolet, Plaut. Truc. 4, 2, 55: si on frappe des poings les aiguillons, ce sont les mains qui ont mal.    - stimulos admovere alicui: stimuler qqn, exciter qqn.
    * * *
        Stimulus, stimuli, pen. corr. m. g. Plaut. Un aguillon de bouvier dequoy il picque les boeufs.
    \
        Stimulus, per translationem. Plautus. Toute chose qui nous poingt et incite à faire quelque chose, ou qui nous greve et blesse, Stimule.
    \
        Stimuli doloris. Cic. Les poinctures et aguillons, etc.
    \
        Veneris stimuli. Lucret. Les esmotions de, etc.
    \
        Admouere alicui stimulos. Cic. Piquer, Aguillonner, Esmouvoir, Stimuler.
    \
        Caecos stimulos condidit in pectore. Ouid. Une fureur occulte.
    \
        Dare stimulos laudum. Stat. Enhorter et inciter à acquerir loz et bruit.
    \
        Inuidiae stimulo mentes Patrum fodit Saturnia. Sil. Juno feit que les Senateurs conceurent une envie secrete à l'encontre de, etc.
    \
        Frangere stimulos nequitiae. Propert. Rompre la fantasie d'une femme, qui ha entreprins et deliberé de faire quelque mal.
    \
        Parce puer stimulis. Ouid. Garde toy de piquer les chevauls.
    \
        Suffigere nouos stimulos dolori. Senec. Causer nouvelle douleur et augmenter.
    \
        Vertere stimulos sub pectore alicui. Virgil. Le faire furier.

    Dictionarium latinogallicum > stimulus

  • 12 stimulo

    stimulo, āvi, ātum, āre (stimulus), I) mit dem Stachel stechen, stacheln, turbatos currus (= equos), antreiben, lenken, Lucan.: equos vehementer calcaribus, Val. Max.: quadriiugos atro flagello, Sil. – II) übtr.: 1) martern, quälen, beunruhigen, larvae stimulant virum, Plaut.: te conscientiae stimulant maleficiorum, Cic. (u. so nec te conscientia stimulat, Apul.: stimulante conscientiā, Curt.): qui (scrupulus) dies noctesque stimulat ac pungit, Cic.: me nunc et congressus huius stimulat, Cic.: consulem cura de minore filio stimulabat, Liv. – 2) anspornen, anstacheln, anreizen, anregen, zusetzen, a) m. Acc.: alqm incitare et stimulare, Liv.: alqm stimulare et accendere (Ggstz. reconciliare et componere), Plin. ep.: animos (v. einer Begierde), Liv.: animum (v. Ruhmbegierde), Liv.: paelicis iram, Ov.: quod ne fames quidem, quae mutas accenderet bestias, curam eorum stimulare posset, Liv. – sucus stimulat sitim, Plin.: venerem stimulari hoc cibo certum est, Plin. – b) m. ad od. in u. Akk.: istorum caritate ad huius salutem defendendam maxime stimulari atque excitari, Cic.: cupido imperii duos cognatos populos ad arma stimulat, Liv.: iniuriae dolor in Tarquinium ipsum magis quam in Servium eos stimulabat, Liv.: et Flamininus relatione rerum gestarum recentissime suos stimulabat in proelium, Iustin.: extremā desperatione ad iram saepius
    ————
    quam in formidinem stimulabantur (wurden getrieben), Tac. – c) mit ut u. Konj.: vetus nostra simultas stimulabat me, ut caverem, Cic. ep. 3, 12, 4. – d) mit ne u. Konj.: eodem metu stimulante, ne regis exspectationem moraretur, Curt. 7, 7 (31), 26: u. so Tac. dial. 37. – e) poet. m. folg. Infin., Verg. Aen. 4, 576. Colum. 2, 2, 26. Lucan. 6, 423. Sil. 12, 504. Augustin. conf. 6, 8 extr.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > stimulo

  • 13 stimulo

    stĭmŭlo, āvi, ātum, 1, v. a. [id.], to prick with a goad, to prick or goad on, to urge on (syn. pungo).
    I.
    Lit. (post-Aug. and rare):

    quadrijugos flagello,

    Sil. 4, 439:

    equos calcaribus,

    Val. Max. 3, 2, 9; for which, poet. transf.:

    turbatos currus,

    Luc. 7, 570; Sil. 16, 367:

    aries stimulatus,

    Col. 7, 3, 5.—
    II.
    Trop., to goad, torment, vex, trouble, disquiet, disturb (class. and freq.;

    syn. agito): jactor, crucior, agitor, stimulor, vorsor in amoris rota miser,

    Plaut. Cist. 2, 1, 4:

    hunc sibi ex animo scrupulum, qui se dies noctesque stimulat ac pungit, ut evellatis, postulat,

    Cic. Rosc. Am. 2, 6:

    larvae stimulant virum,

    Plaut. Capt. 3, 4, 66:

    te conscientiae stimulant maleficiorum tuorum,

    Cic. Par. 2, 18:

    me nunc et congressus hujus (Caesaris) stimulat,

    id. Att. 9, 15, 2:

    me haec solitudo minus stimulat quam ista celebritas,

    id. ib. 12, 13, 1:

    consulem cura de minore filio stimulabat,

    Liv. 44, 44:

    stimulatus furenti rabie,

    Cat. 63, 4:

    curis animum stimulantibus,

    Claud. in Ruf. 2, 326.—
    B.
    In gen., to rouse up, set in motion; to spur on, incite, stimulate to any action (syn. cieo, excio).
    (α).
    With simple acc.:

    Phrygio stimulat numero cava tibia mentes,

    Lucr. 2, 620:

    aliquem,

    Liv. 3, 68, 10:

    avita gloria animum stimulabat,

    id. 1, 22, 2:

    irā stimulante animos,

    id. 1, 12, 1; 30, 11:

    cupido animum stimulabat,

    Curt. 4, 7, 8; 6, 5, 19:

    stimulata pellicis irā,

    Ov. M. 4, 235.—With inanim. objects:

    jurgia praecipue vino stimulata,

    Ov. A. A. 1, 591:

    Persicorum sucus sitim stimulat,

    Plin. 23, 7, 67, § 132; so,

    venerem,

    id. 20, 5, 15, § 32; cf.

    conceptus,

    id. 2, 8, 6, § 38:

    fugam hostium,

    id. 9, 8, 9, § 32:

    iras functas,

    to revive, arouse, Stat. Th. 12, 437. —
    (β).
    With ad:

    ad alicujus salutem defendendam stimulari atque excitari,

    Cic. Planc. 28, 69:

    ad perturbandam rempublicam,

    Sall. C. 18, 4:

    ad arma,

    Liv. 1, 23, 7:

    ad iram,

    Tac. H. 2, 44.—
    (γ).
    With in:

    injuriae dolor in Tarquinium eos stimulabat,

    Liv. 1, 40, 4:

    animos eorum irā in hostes stimulando,

    id. 21, 11, 3; cf.

    in a mixed construction: ad iram saepius quam in formidinem stimulabantur,

    Tac. H. 2, 44 fin.
    (δ).
    With ut or ne:

    vetus nostra simultas antea stimulabat me, ut caverem, etc.,

    Cic. Fam. 3, 12, 4:

    rubore stimulabantur, ne clientulorum loco numerarentur,

    Tac. Or. 37; Curt. 7, 7, 26.—
    (ε).
    Poet., with inf.:

    festinare fugam... iterum stimulat,

    Verg. A. 4, 576:

    stimulante metu fati praenoscere cursus,

    Luc. 6, 423:

    juvencos jactare accensis stimulavi cornibus ignes,

    Sil. 12, 504.—
    (ζ).
    Absol.:

    stimulante fame,

    Ov. Tr. 1, 6, 9:

    stimulante conscientiā,

    Curt. 5, 11, 7:

    metu stimulante,

    id. 7, 7, 26.

    Lewis & Short latin dictionary > stimulo

  • 14 conscientia

    cōnscientia, ae, f. (conscio), das Bewußtsein, I) mit einem andern = das Mitwissen um etw., die Mitwissenschaft, Mitkenntnis von etw., das Einverständnis, α) m. subj. Genet.: omnium horum, Cic.: liberti unius, Tac. – β) m. obj. Genet.: coniurationis, Tac.: facinoris, Tac. – im Plur., consilia conscientiaeque eiusmodi facinorum, Cic. Clu. 56. – γ) im Zshg. absol.: conscientiae contagio, Cic.: alqm in conscientiam assumere, jmd. zu seinem Vertrauten machen, Tac.: purgare publicam conscientiam (das Einverständnis des Staates), Iustin.: simulatā conscientiā, als seien sie im Einverständnis, Tac. – II) bei sich selbst, das Bewußtsein, die volle Kenntnis od. Erinnerung, die Überzeugung, das Gefühl, A) im allg.: α) mit obj. Genet.: virium nostrarum et suarum, Liv.: infirmitatis suae, Quint.: contracti culpā periculi, Liv. – β) m. folg. indir. Fragesatz, conscientiā, quid abesset virium, Liv. – γ) im Zusammenhg. absol.: nostra stabilis conscientia (Selbstbewußtsein), Cic.: in veris quoque sufficit conscientia (Selbstgefühl), Quint.: illud se tacere conscientiam suam (seine Überzeugung) non pati, quod etc., Liv.: salvā conscientiā, unbeschadet meiner Überzeugung, Sen. ep. 117, 1 (vgl. unten no. B, 2, β). – B) das Bewußtsein moral. Eigenschaften, des moral. Wollens u. Handelns, 1) übh.: α) m. obj. Genet., im Deutschen mit dem Genet. zus. oft = »gutes, böses Gewissen«, c. virtutis et vitiorum, Cic.: c. bene actae vitae, Cic.: officii mei benevolentiaeque, Cic.: rectae voluntatis, Cic.: pulcherrimi facti, Cic.: c. honeste recteque factorum, das B., tugendhaft u. recht gehandelt zu haben, Amm.: sui conscientiā subnixus, Gell. – v. üblen Bewußtsein (bösen Gewissen), c. facti, Hirt. b. G.: factorum, Cic.: c. peccatorum, Cic.: delictorum, Cic.: recentis maleficii, Cic.: scelerum et fraudum suarum, Cic.: violatae per sociorum iniurias Romanae amicitiae, Vell. – u. im Plur., te conscientiae stimulant maleficiorum tuorum, Gewissensbisse, Cic. parad. 2, 18. – β) m. de u. Abl.: ex nulla conscientia de culpa, im Bewußtsein meiner Schuldlosigkeit, Sall. Cat. 35, 2. – γ) mit folg. Acc. u. Infin., inerat conscientia (mußte er sich doch dabei bewußt sein) derisui fuisse nuper falsum e Germania triumphum, Tac. Agric. 39. – δ) m. folg. ne u. Konj. = die schuldbewußte Furcht, daß usw., Tac. Agr. 42. – 2) insbes., das Bewußtsein des gewollten od. getanen Rechts od. Unrechts, das Gewissen, α) mit subj. Genet.: mentis suae, Cic.: optimae mentis, Cic.: animi (gew. v. bösen Gewissen), zB. animi conscientiam non curare, Cic.: animi conscientiā excruciari, Cic.: u. Plur., conscientiae animi, Regungen des bösen Gewissens, Gewissensbisse, Cic. Rosc. Am. 67. – β) mit Adii.: praeclara, Cic.: recta, Cic.: bona, optima, Sen., Quint. u.a.: mala, Sall., Sen. u. Quint.: ex conscientiā sua, seinem Bewußtsein gemäß, d.i. je nachdem er ein gutes od. böses Gewissen hatte, Liv. – illi, quibus integra erat conscientia, Frontin. 1, 9, 3: si quis ad sacrificium non integrā conscientiā venerit, Lact. 5, 19, 32: quod non salvā bonā conscientiā procederet, Sen. nat. qu. 4. praef. § 15 (vgl. oben no. II, A, γ). – γ) absol., bald v. guten Gewissen, magna vis est conscientiae, Cic.: conscientiā fretus, Curt.: mea mihi conscientia pluris est quam omnium sermo, Cic.: u. (sprichw.) conscientia mille testes, Quint. 5, 11, 41. – bald vom Schuldbewußtsein, vom bösen Gewissen, angor conscientiae, Cic.: erubuisse, expalluisse... signa conscientiae sunt, Cornif. rhet.: aliquas conscientiae notas in ipso ore posse deprehendere, Curt.: conscientiā morderi, Cic.: stimulante conscientiā, Curt.: conscientiā ictus aperit litteras, Liv.: ad fatendum conscientiā impelli, Quint.: modestiam in conscientiam ducere, als böses Bewußtsein (Gewissen) auslegen, Sall.

    lateinisch-deutsches > conscientia

  • 15 conscientia

    cōnscientia, ae, f. (conscio), das Bewußtsein, I) mit einem andern = das Mitwissen um etw., die Mitwissenschaft, Mitkenntnis von etw., das Einverständnis, α) m. subj. Genet.: omnium horum, Cic.: liberti unius, Tac. – β) m. obj. Genet.: coniurationis, Tac.: facinoris, Tac. – im Plur., consilia conscientiaeque eiusmodi facinorum, Cic. Clu. 56. – γ) im Zshg. absol.: conscientiae contagio, Cic.: alqm in conscientiam assumere, jmd. zu seinem Vertrauten machen, Tac.: purgare publicam conscientiam (das Einverständnis des Staates), Iustin.: simulatā conscientiā, als seien sie im Einverständnis, Tac. – II) bei sich selbst, das Bewußtsein, die volle Kenntnis od. Erinnerung, die Überzeugung, das Gefühl, A) im allg.: α) mit obj. Genet.: virium nostrarum et suarum, Liv.: infirmitatis suae, Quint.: contracti culpā periculi, Liv. – β) m. folg. indir. Fragesatz, conscientiā, quid abesset virium, Liv. – γ) im Zusammenhg. absol.: nostra stabilis conscientia (Selbstbewußtsein), Cic.: in veris quoque sufficit conscientia (Selbstgefühl), Quint.: illud se tacere conscientiam suam (seine Überzeugung) non pati, quod etc., Liv.: salvā conscientiā, unbeschadet meiner Überzeugung, Sen. ep. 117, 1 (vgl. unten no. B, 2, β). – B) das Bewußtsein moral. Eigenschaften, des moral. Wollens u. Handelns, 1) übh.: α) m. obj. Genet., im Deutschen mit
    ————
    dem Genet. zus. oft = »gutes, böses Gewissen«, c. virtutis et vitiorum, Cic.: c. bene actae vitae, Cic.: officii mei benevolentiaeque, Cic.: rectae voluntatis, Cic.: pulcherrimi facti, Cic.: c. honeste recteque factorum, das B., tugendhaft u. recht gehandelt zu haben, Amm.: sui conscientiā subnixus, Gell. – v. üblen Bewußtsein (bösen Gewissen), c. facti, Hirt. b. G.: factorum, Cic.: c. peccatorum, Cic.: delictorum, Cic.: recentis maleficii, Cic.: scelerum et fraudum suarum, Cic.: violatae per sociorum iniurias Romanae amicitiae, Vell. – u. im Plur., te conscientiae stimulant maleficiorum tuorum, Gewissensbisse, Cic. parad. 2, 18. – β) m. de u. Abl.: ex nulla conscientia de culpa, im Bewußtsein meiner Schuldlosigkeit, Sall. Cat. 35, 2. – γ) mit folg. Acc. u. Infin., inerat conscientia (mußte er sich doch dabei bewußt sein) derisui fuisse nuper falsum e Germania triumphum, Tac. Agric. 39. – δ) m. folg. ne u. Konj. = die schuldbewußte Furcht, daß usw., Tac. Agr. 42. – 2) insbes., das Bewußtsein des gewollten od. getanen Rechts od. Unrechts, das Gewissen, α) mit subj. Genet.: mentis suae, Cic.: optimae mentis, Cic.: animi (gew. v. bösen Gewissen), zB. animi conscientiam non curare, Cic.: animi conscientiā excruciari, Cic.: u. Plur., conscientiae animi, Regungen des bösen Gewissens, Gewissensbisse, Cic. Rosc. Am. 67. – β) mit Adii.: praeclara, Cic.: recta, Cic.: bona, optima, Sen., Quint.
    ————
    u.a.: mala, Sall., Sen. u. Quint.: ex conscientiā sua, seinem Bewußtsein gemäß, d.i. je nachdem er ein gutes od. böses Gewissen hatte, Liv. – illi, quibus integra erat conscientia, Frontin. 1, 9, 3: si quis ad sacrificium non integrā conscientiā venerit, Lact. 5, 19, 32: quod non salvā bonā conscientiā procederet, Sen. nat. qu. 4. praef. § 15 (vgl. oben no. II, A, γ). – γ) absol., bald v. guten Gewissen, magna vis est conscientiae, Cic.: conscientiā fretus, Curt.: mea mihi conscientia pluris est quam omnium sermo, Cic.: u. (sprichw.) conscientia mille testes, Quint. 5, 11, 41. – bald vom Schuldbewußtsein, vom bösen Gewissen, angor conscientiae, Cic.: erubuisse, expalluisse... signa conscientiae sunt, Cornif. rhet.: aliquas conscientiae notas in ipso ore posse deprehendere, Curt.: conscientiā morderi, Cic.: stimulante conscientiā, Curt.: conscientiā ictus aperit litteras, Liv.: ad fatendum conscientiā impelli, Quint.: modestiam in conscientiam ducere, als böses Bewußtsein (Gewissen) auslegen, Sall.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > conscientia

  • 16 stimulō

        stimulō āvī, ātus, āre    [stimulus], to goad, rouse, set in motion, stir, spur, incite, stimulate: stimulante fame, driven by hunger, O.: stimulante conscientiā, Cu.: avita gloria animum stimulabat, L.: stimulata pellicis irā, O.: Iurgia praecipue vino stimulata, excited, O.: ad huius salutem defendendam stimulari me: ad arma, L.: iniuriae dolor in Tarquinium eos stimulabat, L.: me, ut caverem, etc.: eodem metu stimulante, ne moraretur, Cu.: Festinare fugam... iterum stimulat, V.— To goad, torment, vex, trouble, plague, disquiet, disturb: te conscientiae stimulant maleficiorum tuorum: consulem cura de filio stimulabat, L.
    * * *
    stimulare, stimulavi, stimulatus V
    urge forward with a goad, torment,"sting"; incite, rouse to frenzy

    Latin-English dictionary > stimulō

  • 17 ūrtīca

        ūrtīca ae, f    [VAS-], a nettle, stinging-nettle, H., Ct.—Fig., a spur, incentive, stimulant: divitis, Iu.— An itch, unhallowed desire, Iu.
    * * *

    Latin-English dictionary > ūrtīca

  • 18 conscientia

    conscĭentĭa, ae, f. [conscio], a knowing of a thing together with another person, joint knowledge, consciousness (in good prose, and very freq.).
    I.
    A joint knowledge of something, a being privy to, a knowing along with others, privity, cognizance, etc.
    (α).
    With gen. subj.:

    omnium horum,

    Cic. Cat. 1, 1, 1; so,

    hominum,

    id. Fin. 2, 9, 28:

    plurium,

    Liv. 2, 54, 7:

    liberti unius,

    Tac. A. 6, 21; cf. Suet. Calig. 56 al.:

    generis humani,

    Tac. Agr. 2.—
    (β).
    With gen. obj. (thus for the most part in Tac.):

    in conscientiam facinoris pauci asciti,

    Tac. H. 1, 25:

    facti,

    id. A. 2, 22:

    conjurationis,

    id. H. 1, 42:

    stupri,

    Dig. 48, 5, 29.— Plur.:

    consilia conscientiaeque ejus modi facinorum,

    Cic. Clu. 20, 56. —
    (γ).
    Absol.:

    non modo eos persequi, ad quos maxime culpa corrupti judicii, sed etiam illos, ad quos conscientiae contagio pertinebit,

    Cic. Verr. 2, 5, 71, § 183:

    qui non modo a facti verum etiam a conscientiae suspitione afuit,

    id. Cael. 10, 23:

    nocte perfugit Tanagram, suam conscientiam metuens,

    Liv. 33, 28, 10:

    simulare,

    Tac. A. 2, 40; 4, 3; cf. id. H. 1, 28; Curt. 7, 1, 31.—
    II.
    Consciousness, knowledge, feeling, sense.
    A.
    In gen. (rare).
    (α).
    With gen.:

    unde haec illis tanta modestia, nisi a conscientiā virium et nostrarum et suarum?

    Liv. 8, 4, 10 (cf. g); so,

    contracti culpā periculi,

    id. 3, 2, 11:

    suae infirmitatis,

    Quint. 1, 2, 10:

    rebellionis,

    Tac. A. 12, 31; cf.

    defectionis,

    id. Agr. 16:

    victoriae,

    id. ib. 27:

    unionum in somno quoque,

    Plin. 33, 3, 12, § 40:

    amissae fortunae,

    a recollection, Flor. 2, 12, 10:

    ipsa pulcherrimi facti,

    Cic. Phil. 2, 44, 114:

    officii mei benevolentiaeque,

    id. Fam. 3, 7, 6 fin.:

    scelerum tuorum,

    id. Pis. 17, 39; cf. Sall. C. 5, 7:

    peccatorum,

    Cic. Par. 5, 3, 40:

    culpae,

    Liv. 28, 19, 1 et saep.—In plur., Cic. Clu. 20, 56:

    te conscientiae stimulant maleficiorum tuorum,

    id. Par. 2, 2, 18; cf. under B. 2.—
    * (β).
    With de: satisfactionem ex nullà conscientiā de culpā proponere decrevi, Cat. ap. Sall. C. 35, 2; cf. conscius, I. d—
    (γ).
    With rel.-clause (very rare):

    illi conscientia, quid abesset virium, detrectavere pugnam,

    Liv. 3, 60, 6; 28, 19, 5.—
    (δ).
    Absol.: ut nostram stabilem conscientiam contemnamus, aliorum errantem opinionem aucupemur, self-consciousness, Cic. Fin. 2, 22, 71:

    illud se tacere suam conscientiam non pati,

    Liv. 5, 25, 6:

    in veris quoque sufficit conscientia,

    consciousness, Quint. 11, 1, 17: sine hac quidem conscientiā ipsa illa ex tempore dicendi facultas inanem modo loquacitatem dabit, without this feeling, equiv. to without this persuasion, id. 10, 3, 2:

    quamvis capite defectionis ablato manebat plerisque militum conscientia,

    Tac. H. 1, 5.— So pregn., with ne, a conscientious fear, guilty fear, Tac. Agr. 42.—
    B.
    In partic., a consciousness of right or wrong, the moral sense, conscience:

    magna vis est conscientiae... in utramque partem, ut neque timeant qui nihil commiserint et poenam semper ante oculos versari putent qui peccarint,

    Cic. Mil. 23, 61; cf.:

    et virtutis et vitiorum grave ipsius conscientiae pondus,

    id. N. D. 3, 35, 85:

    bona conscientia turbam advocat, mala etiam in solitudine anxia atque sollicita est,

    Sen. Ep. 43, 5:

    ad purgandam publicam conscientiam,

    Just. 31, 4, 3:

    recta,

    a good conscience, Cic. Att. 13, 20, 4; cf.

    egregia,

    Liv. 29, 33, 9: bona, Cels. ap. Quint. 2, 15, 32; Quint. 6, 1, 33; 9, 2, 93; Tac. Agr. 1:

    optima,

    Plin. Ep. 1, 12, 3:

    salvā bonā conscientiā,

    Sen. Q. N. 4, praef. §

    15: integra,

    Front. 1, 9, 3; Lact. 5, 19, 32:

    mala,

    a bad conscience, Sall. J. 62, 8; Quint. 12, 1, 3:

    infelix,

    id. 6, prooem. § 10.—
    * b.
    Prov.:

    conscientia mille testes,

    Quint. 5, 11, 41.—
    2.
    Sometimes absol. for a good, or for a bad conscience.
    a.
    A good conscience:

    mea mihi conscientia pluris est quam omnium sermo,

    Cic. Att. 12, 28, 2; cf.:

    illud est hominis magni... maximi aestimare conscientiam mentis suae, etc.,

    id. Clu. 58, 159:

    in quibus ego nec dissentire a nostris salvā gratiā nec consentire salvā conscientiā possum,

    Sen. Ep. 117, 1:

    ad sacrificium integrā conscientiā venire,

    Lact. 5, 19, 32; Front. Strat. 1, 9, 3.—
    b.
    A bad conscience:

    hunc tu quas conscientiae labes in animo censes habuisse?

    Cic. Off. 3, 21, 85; id. Cat. 2, 6, 13; id. Leg. 1, 14, 40; Sall. C. 15, 4; id. J. 35, 4; Quint. 5, 13, 46.—In the same sense:

    animi,

    Cic. Fin. 2, 16, 53; 2, 17, 54; id. Att. 13, 49 fin.; Caes. B. C. 3, 60; Phaedr. 3, prol. 47; and in plur.:

    suae (quemque) malae cogitationes conscientiaeque animi terrent,

    Cic. Rosc. Am. 24, 67.

    Lewis & Short latin dictionary > conscientia

  • 19 inritatio

    irrītātĭo ( inr-), ōnis, f. [1. irrito], an incitement, incentive, provocative, irritation, stimulant (not ante-Aug.).
    I.
    Physical: tenesmos est irritatio ultimae partis directi intestini, Scrib. 142 init.:

    tamquam edendi irritationes quasdam repertas esse,

    Gell. 7, 16, 6.—
    II.
    Of the feelings or passions.
    A.
    In gen.:

    ad amicitiam naturalis irritatio,

    Sen. Ep. 9, 17:

    vinum multum... irritationem et iram facit,

    Vulg. Sir. 31, 38.—With gen. subj.:

    (feminae) nullis conviviorum irritationibus corruptae,

    Tac. G. 19.— With gen. obj.:

    inesse irritationem animis commutandi sedes,

    a restless desire, Sen. Cons. ad Helv. 6, 5.—
    B.
    Esp., wrath, anger, irritation:

    animorum,

    Liv. 31, 14, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > inritatio

  • 20 irritatio

    irrītātĭo ( inr-), ōnis, f. [1. irrito], an incitement, incentive, provocative, irritation, stimulant (not ante-Aug.).
    I.
    Physical: tenesmos est irritatio ultimae partis directi intestini, Scrib. 142 init.:

    tamquam edendi irritationes quasdam repertas esse,

    Gell. 7, 16, 6.—
    II.
    Of the feelings or passions.
    A.
    In gen.:

    ad amicitiam naturalis irritatio,

    Sen. Ep. 9, 17:

    vinum multum... irritationem et iram facit,

    Vulg. Sir. 31, 38.—With gen. subj.:

    (feminae) nullis conviviorum irritationibus corruptae,

    Tac. G. 19.— With gen. obj.:

    inesse irritationem animis commutandi sedes,

    a restless desire, Sen. Cons. ad Helv. 6, 5.—
    B.
    Esp., wrath, anger, irritation:

    animorum,

    Liv. 31, 14, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > irritatio

См. также в других словарях:

  • stimulant — stimulant, ante [ stimylɑ̃, ɑ̃t ] adj. et n. m. • 1752; de stimuler 1 ♦ Qui accroît l activité physique ou psychique. ⇒ vivifiant. Médicament stimulant. ⇒ analeptique, dopant, excitant, fortifiant, remontant, 1. tonique. Substances stimulantes de …   Encyclopédie Universelle

  • Stimulant psychosis — Classification and external resources ICD 10 F15.5 ICD 9 292.1 Stimulant psychosis is a psych …   Wikipedia

  • stimulant — STIMULÁNT, Ă, stimulanţi, te, adj. (Rar) Stimulator. – Din fr. stimulant. Trimis de claudia, 13.09.2007. Sursa: DEX 98  STIMULÁNT adj. v. stimulativ. Trimis de siveco, 13.09.2007. Sursa: Sinonime  stimulánt adj. m …   Dicționar Român

  • stimulant, stimulus — Stimulant refers to anything that temporarily arouses or speeds up mental or physical activity: Alcohol, thought to be a stimulant, is actually a depressant. A stimulus is something that rouses to action, that incites activity, that produces a… …   Dictionary of problem words and expressions

  • Stimulant — Stim u*lant, n. [Cf. F. stimulant.] 1. That which stimulates, provokes, or excites. [1913 Webster] His feelings had been exasperated by the constant application of stimulants. Macaulay. [1913 Webster] 2. (Physiol. & Med.) An agent which produces… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Stimulant maintenance — is the medical practice of prescribing stimulant drugs such as cocaine or amphetamines to people who are dependent on these drugs. Supporters of stimulant maintenance believe that prescription offers legal alternatives to people who would… …   Wikipedia

  • Stimulant — Stim u*lant, a. [L. stimulans, p. pr.; cf. F. stimulant. See {Stimulate}.] 1. Serving to stimulate. [1913 Webster] 2. (Physiol.) Produced increased vital action in the organism, or in any of its parts. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Stimulant foods — Stimulant foods, also called mutative foods, mutable foods or rajasic foods, are foods which often provoke mental restlessness. They are not completely beneficial, nor are they harmful, to body or mind. Foods that cannot be categorized as either… …   Wikipedia

  • stimulant — stimulant, ante (sti mu lan, lan t ) adj. 1°   Qui stimule, excite. •   À ces stimulantes apostrophes, la plus incroyable patience n abandonne pas un instant un seul homme dans toute cette multitude, J. J. ROUSS. 1er dial.. 2°   S. m. Ce qui… …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • stimulant — ► NOUN 1) a substance that acts to increase physiological or nervous activity in the body. 2) something that promotes activity, interest, or enthusiasm. ► ADJECTIVE ▪ acting as a stimulant …   English terms dictionary

  • stimulant — index catalyst, cause (reason), drug, impulse, incentive, inducement, motive, provocation …   Law dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»